Gezocht: Gemeentesecretarissen met lef en zonder Ego
In februari van dit jaar publiceerde Berenschots medewerkster Gemma Post een onderzoek (vanuit een samenwerking tussen Berenschot en Universiteit Groningen), waarin de relatie tussen veranderbereidheid en de manier van leidinggeven werd onderzocht. Dit onderzoek is uitgevoerd bij Gemeentes.
Leiderschapsstijl van invloed op veranderbereidheid
Een van de belangrijke conclusies uit het onderzoek is het feit dat er een belangrijke relatie is tussen de leiderschapskenmerken stimuleren, rentmeesterschap, lef tonen en bescheidenheid en veranderbereidheid van de medewerkers.
Dus…faciliterend leidinggeven?
P&A Talentontwikkeling pleit voor een faciliterende stijl van leidinggeven en we hebben even gekeken in hoeverre faciliterend leidingeven aansluit bij de uitkomsten van het onderzoek.
Faciliterend leidinggeven is een praktische manier van leidinggeven, gebaseerd op 6 belangrijke principes:
- Duidelijkheid scheppen over de gewenste resultaten
- Zorgen voor de juiste persoon voor de job
- Zorgen dat mensen zich verantwoordelijk voelen
- Besluiten nemen op basis van collectieve waarden
- Kaders geven en ruimte bieden
- Faciliteren op maat
Als het gaat om resultaten, dan komt het nogal eens voor dat een zogenaamd “sterke” leidinggevende resultaatafspraken maakt. Maar een “afspraak” is in onze visie een tweezijdig verhaal. De leidinggevende zal in gesprek met zijn medewerker of zijn team moeten zien te komen tot een gewenst resultaat. Hierbij zal hij moeten zoeken naar een optimaal resultaat wat recht doet aan het organisatiebelang enerzijds en de belangen van de medewerkers anderzijds. Een gewenst resultaat is nooit bedoeld ter meerdere glorie van de leider, maar het gaat om het gezamelijke belang. Het collectieve belang.
Rentmeester?
De leider is met andere woorden een rentmeester. Hij zorgt goed voor de organisatie. Hierbij past een bescheiden opstelling. Gelijktijdig past hier ook lef bij, want hij moet in staat zijn de confrontatie aan te gaan, beslissingen te nemen die bedoeld zijn om het hogere belang te dienen.
De Paradox Lef-Bescheidenheid
Gemma Post geeft aan dat lef en bescheidenheid twee eigenschappen zijn die bij gemeentes meer ontwikkeld zouden moeten worden. Het aardige is dat dit nogal tegenstrijdig lijkt te zijn. Hoe kun je lef tonen en gelijktijdig bescheiden zijn? Het is een schijnbare tegenstrijdigheid. Een paradox, die wordt gevoed door datgene wat wij Ego noemen.
Lef en Ego…
Lef, vanuit ons Ego betekent dat de leider zich met zijn hele ziel en zaligheid vastbijt in de door hemzelf gewenste resultaten. Emotie en Ratio zijn sterk met elkaar verweven. De leider met een groot Ego voelt zich snel persoonlijk aangevallen als iemand het niet met hem eens is. Hij verwart hetgeen hij als ambitie of als toekomstig resultaat voor ogen heeft met zijn eigen persoonlijkheid. Hij heeft niet meer de gezonde distantie om de realiteit onder ogen te zien en een volwassen dialoog aan te gaan. Hij speelt het op de persoon, handelt vanuit macht en ja, hij lijkt lef te tonen… Een sterke persoonlijkheid, zeggen sommigen dan.
In dit geval is ‘lef’ niet te te combineren met ‘bescheidenheid’.
Lef met een hoger doel dan het ego
Lef, vanuit het hogere belang is heel iets anders. Lef wil zeggen dat je dingen aan durft te gaan, dat je het gesprek met wie dan ook aan durft te gaan en dat je niets te verliezen hebt op het persoonlijke vlak. De intenties van een leider met lef zijn niet gericht op de eigen persoon, het eigen ego, maar op de organisatie. Leiders met lef dienen het hogere doel en niet zichzelf. Ze hebben een ijzeren discipline om dit hogere doel te realiseren. Gelijktijdig zijn ze bescheiden, omdat ze de successen niet opeisen. Als het goed gaat in de organisatie zullen ze zichzelf niet op de borst kloppen, maar vooral de medewerkers prijzen die het werk hebben verricht.
Ontwikkelbaar?
De vraag is natuurlijk, is deze stijl ontwikkelbaar? Wij geloven daar in. Maar het vraagt wel wat. Het vraagt namelijk om de strijd aan te gaan met het eigen ego. Te beginnen bij de top van de organisatie. Kijkend naar de gemeentes, dan zijn dat gemeentesecretarissen, hun managementteam en eventueel de burgemeesters. Hoe zit het met hun Ego? Het vergt nog meer lef om de strijd met je eigen ego aan te gaan, dan met je medewerkers. Deze strijd aangaan is de eerste stap op weg naar Geweldige Gemeentelijke organisaties.