Het effect van hoe het vroeger thuis ging…

Persoonlijk leiderschap leer je soms al van huis uit, maar soms ook niet. Het effect van het ouderlijk huis kan hierop groot zijn. Je kunt leren leidinggeven door goede voorbeelden, maar juist ook door slechte voorbeelden.

1) Van huis uit meegekregen

Ten eerste de mensen die veel over persoonlijk leiderschap van huis uit hebben meegekregen. Ze woonden in een stabiel gezin waarin vader en/of moeder duidelijk een voorbeeldrol vervulde.

Ik ken bijvoorbeeld een stevige leider wiens vader werkte in de jeugddetentie. Zijn vader was een voorbeeld voor hem om dat hij zowel de zachte kant van het leidinggeven (begrip tonen, luisteren) als ook de harde kant dagelijks meemaakte en dit thuis deelde; grenzen aangeven, boos worden, iemand zeggen waar het op staat tot zelfs fysiek optreden toe. Mooie verhalen en boeiende herinneringen die de betreffende man veel heeft gebracht.

Als je van huisuit hebt geleerd dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen leven, dat er altijd keuzes zijn, dat je nooit slachtoffer hoeft te zijn en dat je goed bent zoals je bent en bovendien een paar mooie waarden en normen over eerlijkheid, vertrouwen hebt meegekregen dan heb je al een mooi vertrekpunt. Het gezin van herkomst kan veel goeds doen als het gaat om zelfvertrouwen en eigen verantwoordelijkheid nemen.

2) Problematische jeugd (gebrek aan leiderschap in het gezin)

Een andere categorie leidinggevenden zijn degenen die een wat meer problematische jeugd hebben meegemaakt. Scheidingen, een vader of moeder die overlijdt of zwaar ziek is, een broer of zus waar het heel slecht mee gaat, ouders die niet het beste in hun kinderen naar boven weten te halen. Een vader die alcohollist is. Je ziet nogal eens dat met name de oudste kinderen uit moeilijke gezinnen enorm veel verantwoordelijkheid ontwikkelen op al hele jonge leeftijd. Aangezien er geen leiderschap is in het gezin nemen zij soms de rol van vader of moeder op zich. Dat vormt iemand al heel vroeg. Ze leren hierdoor verantwoordelijkheid te nemen, zichzelf te redden en zijn later sterke verantwoordelijke leidinggevenden.

Kans op burn-out verschijnselen

Wel bestaat bij deze groep een kans dat ze zich te veel verantwoordelijk voelen en vooral hebben geleerd voor anderen te zorgen. Dat kan uiteindelijk leiden tot burn-out verschijnselen of tot een patroon waarbij ze het vooral moeilijk vinden om zelf om hulp te vragen. Maar als ze in staat zijn tijd te vinden om over zichzelf na te denken, kunnen reflecteren en een omgeving vinden met sterke personen die niet altijd hoeven te leunen, maar ook een keer iets terug kunnen zeggen of een spiegel voor weten te houden, dan ontwikkelen deze mensen zich meestal ook prima. Ze zoeken dan bijtijds mensen om mee te klankborden. Ze nemen de tijd voor de eigen ontwikkeling. Even zorgen voor zichzelf, zeg maar.

Het is dus altijd een combinatie van ervaringen in het leven, soms heftig zodat je leert op eigen benen te staan en soms juist opbouwend zodat je een gezond stuk zelfvertrouwen ontwikkelt.

Een gezonde portie zelfreflectie

De echt goede leidinggevenden hebben dus een gezonde portie zelfreflectie en zoeken de juiste mensen op de juiste momenten op om zichzelf voortdurend tegen te spiegelen waardoor ze een leven lang leren. Ze leren van hun ervaringen. Ze zorgen er voor dat ze niet alleen maar met de waan van de dag bezig zijn, maar vinden in trainingen of op andere momenten tijd om even stil te staan bij zichzelf. Hoe gaat het met mij en wat heb ik nodig voor de volgende stap?

Het leven is een boeiende reis vol met leer-ervaringen. Het is de kunst om jezelf voortdurend te blijven ontwikkelen. Hoe doe je dat? Door nieuwe ervaringen aan te gaan en de tijd nemen om hierop te reflecteren. Hierdoor maakt het niet eens uit of het positieve of negatieve ervaringen zijn, het leereffect kan even groot zijn.