Uit: Van Vakmanschap naar Leiderschap
Nieuwe tijden vragen om nieuwe leiders
Je ziet het ongetwijfeld om je heen; de wereld is in beweging. Vakmensen rennen de tent uit als je niet tijdig je manier van leidinggeven afstemt op wat zij graag willen. Veel organisaties en mensen zijn zich aan het heroriënteren op hun betekenis in de maatschappij. De verschillen tussen mensen zijn groter dan ooit. We zien mensen gelukkig steeds minder als productiemiddel en steeds meer als professional. Of het nu gaat om een hovenier, een chirurg of een automonteur; iedereen kan een vak uitoefenen dat past bij zijn talenten en passie.
“Niets is zo ongelijk als de
gelijke behandeling van ongelijken”
Deze quote is van Professor Hans Galjaard. En daar heeft hij een belangrijk punt te pakken. Vakmanschap en ruimte voor ieder individu.
Hoewel de wereld om ons heen verandert, is er één ding dat hetzelfde is gebleven; wij zijn nog steeds mensen en we kunnen door goed met elkaar samen te werken meer voor elkaar krijgen dan ieder voor zich. Het gaat er dus nog steeds om dat je de mensen in jouw team in de kracht weet te zetten waardoor ze zo optimaal mogelijk bij kunnen dragen aan een gezamenlijk resultaat. Maar hoe doe je dat?
Onderweg naar jouw nieuwe rol als leider
Als jij wilt groeien als leidinggevende, moet je je realiseren dat je het anders zult moeten doen. Want doe je wat je deed, dan krijg je wat je kreeg. En jij houdt van je vak, en wilt de mensen in jouw team of organisatie graag optimaal inzetten om de klussen te klaren, toch? Laten we eens gaan verkennen wat het nieuwe leiderschap nu eigenlijk betekent. Wat is de essentie van een goed vakman die doorgroeit naar een goed leider en voorkomt dat hij de “baas” gaat spelen. Hoe voorkom je dat je gaat managen en wat moet je dan wel doen?
Van manager naar leider
Man wat kan je het druk hebben als je op een old school manier leidinggeeft. Je hebt doelen gesteld, afspraken vastgelegd in een mooi document. “Resultaatgerichte afspraken” heet zoiets. En vervolgens moet je zien te controleren of iedereen zich aan de afspraken houdt. Dat valt niet mee, maar de ervaring heeft je geleerd dat het niet verstandig is te wachten tot het jaar voorbij is en er tijdens een beoordelingsgesprek achter te komen dat iemand zijn afspraken niet is nagekomen. Dus plan je regelmatig afspraken met je medewerkers om de voortgang door te nemen. Wat heeft hij gedaan en wat niet en waarom niet?
(Lees ook: waarom is het maken van resultaatafspraken zo’n gedoe?)
Het valt niet mee, je bent er druk mee en daar komt ook nog eens bij dat veel medewerkers de boel net iets anders aanpakken dan jijzelf. Hoe moet je daar nu weer mee omgaan? Jij bent zelf vakman, dus je kunt je misschien moeilijk voorstellen dat er andere wegen zijn die toch tot een bevredigend resultaat kunnen leiden. Het maakt je onrustig. Af en toe heb je de neiging om even over de schouders van je medewerkers mee te kijken of om bepaalde zaken maar niet uit handen te geven, zodat je zeker weet dat het goed komt. Herken je al iets? Jij bent de verantwoordelijke teamleider. De grote baas die alle apen op zijn schouder heeft. Als het misgaat, heb jij het gedaan, dan moet jij verantwoording gaan afdragen. Je hebt de boel niet goed onder controle. Sukkel! Je hebt zeker de teugels te veel laten vieren?
Nieuw leiderschap =
Zorgen dat mensen het werk kunnen doen
Stel je toch eens voor dat de wereld er anders zou kunnen uitzien. Dat jouw teamleden in staat zijn om zelf verantwoordelijkheid te dragen. Dat je ze dus niet hoeft te ‘managen’, dat ze zelf een overleg met jou plannen, omdat ze het belangrijk vinden voor zichzelf om even met je te sparren. Zij doen gewoon hun werk en jouw rol is te zorgen dat zij het werk kunnen doen. Dat is de essentie van dienstbaar leidinggeven. Jij zorgt ervoor dat de mensen het werk kunnen doen. Jouw doel is dienstbaar zijn aan het team. Wat wil het team en wat hebben zij van jou nodig om dat te realiseren waar ze voor gaan? Zij nemen zelf de verantwoordelijkheid voor hun werk. En als het mis dreigt te gaan, dan trekken ze bijtijds aan de bel om met jou te zoeken naar een oplossing. Een utopie? Nee, beste lezer. Dit is heel goed mogelijk, maar het vraagt wel wat van jouw basishouding. Jij bent er namelijk voor de mensen in jouw team en niet andersom. Dat is geen nieuw leiderschap, dat is eigenlijk heel oud.
In essentie is een leider dan ook niet iemand die zijn positie vanuit macht, status of zelfverheerlijking vervult. Nee, een leider van een groep is in staat om die dingen te doen waar de groep als geheel mee is gediend. Het is iets wat heel dicht bij de mens staat en iets wat altijd gericht is op de langere termijn en op het welbevinden van het collectief.
Het doel van leidinggeven is dat je wilt zorgdragen dat de medewerkers dankzij jouw inspanningen gezonder, wijzer, vrijer en autonomer worden en op den duur zelf ook dienstbaar zullen zijn richting hun omgeving. In termen van deze tijd: geven is het nieuwe nemen. Is het een hype? Misschien wel. Gelijktijdig zou het wel eens zo kunnen zijn dat ego-gedreven, kapitalistische systemen niet meer werken in deze nieuwe tijd. Het goede aan het gedachtengoed van Servant Leadership, of Dienend Leidinggeven is dat het niet gaat om jouzelf, maar om de anderen.
Verder lezen?
Je hebt een beknopte samenvatting gelezen van hoofdstuk 2 ‘Wie de baas speelt is een sukkel’ uit Van Vakmanschap naar Leiderschap. Meer weten over nieuw leiderschap? Bestel het boek in onze webshop.
