Effectief omgaan met Weerstand

Kees, manager van een groot bedrijf heeft ambities. Hij wil reorganiseren; een paar afdelingen samenvoegen, wat management eruit en een deel outsourcen. Dat alles met de beste bedoelingen; Kees zit er immers om te zorgen dat de continuïteit van de onderneming niet in gevaar komt en dat het bedrijf zich aanpast aan een sterk veranderende omgeving.

Domme vragen

Kees werkt nu zo’n 100 dagen bij het bedrijf en heeft zojuist zijn plannen gepresenteerd. Maar na zijn presentatie werd het eerst wat stil. Vervolgens voelde hij de weerstand toenemen. Er werden kritische vragen gesteld; domme vragen vond Kees, maar hij deed zijn best om de anderen te overtuigen van het belang van de reorganisatie. Maar hoe harder hij duwde, des te groter werd de tegendruk. Vanuit het perspectief van Kees was er enorm veel weerstand.

Is het weerstand?
Dat wat Kees als weerstand ziet is in werkelijkheid iets heel anders. Het is een reactie op zijn voorstel dat is gebaseerd op drie onderliggende krachten. Maar laat ik eerst nog een keer een oude oneliner uit de kast halen die in dit verband absoluut geldig is:  Mensen willen wel veranderen, maar ze willen niet veranderd worden.

Actie = reactie

Weerstand bestaat niet!

Weerstand is alleen maar een gevoel dat in het hoofd van iemand kan ontstaan als hij niet accepteert dat de realiteit anders is dan zijn ideale plaatje. Met andere woorden; weerstand is een concept in je eigen hoofd. Je denkt A maar het lijkt dat de ander B wil. Dat is geen weerstand, dat is gewoon realiteit. Jij wilt dit en de ander dat. Hoe zo weerstand? Er zijn gewoon twee meningen. Als jij geen A wilde, dan was de ander ook niet druk met B. Met andere woorden; datgene wat jij ziet als weerstand is een interpretatie van het niet accepteren van de realiteit. Het is de H van Hier en Nu, de eerste letter van de HONEST principes. die in het geding is.

Je had verwacht dat iedereen zou applaudisseren om jouw prachtige voorstel en dat gebeurde niet. Vervolgens label je het als weerstand en ga je de strijd aan. Dat is eigenlijk niet zo handig. Het woordje weerstand veroorzaakt een neiging tot overtuigen, hard werken, flink moeten duwen, sleuren aan de kar om iedereen mee te krijgen. Maar stel je eens voor dat je het begrip “weerstand” niet zou kennen. Stel dat weerstand niet bestond. Wat zou je dan zien? Ik zal je helpen. Je zou de volgende drie dingen kunnen zien:

Energie, Betrokkenheid en zorgen of angst.

Energie

Stel je voor dat je met een plan komt, iedereen knikt ja en doet wat er wordt gezegd. Misschien lijkt dat heerlijk, maar je hebt dan te maken met een volledig apathische organisatie. Mensen doen gewoon wat er gezegd wordt en denken zelf niet meer mee. Ga er maar vanuit dat je juist dan heel hard moet werken. Er zit geen energie in de club dus alles wat je wilt bereiken zal je  op eigen kracht moeten doen. Niemand maakt zich druk, ze zijn waarschijnlijk murw gebeukt tijdens voorgaande reorganisaties. Ze hebben afgeleerd om hun mond open te doen. Ze denken op het werk niet meer na en zetten dus lang niet hun volledige potentieel in. Er is geen energie.

Weerstand bestaat niet, zoals gezegd, maar energie is er wel. Interessant toch? Misschien gaat de energie niet helemaal in de richting die je wilt, maar er zit power in de tent. Het is een kwestie van meeveren en ombuigen. Wees blij met die energie!

Betrokkenheid

Als niemand in de ‘weerstand’ schiet bij flinke reorganisatieplannen dan moet je jezelf afvragen hoe betrokken men is bij het bedrijf. Boeit het ze misschien helemaal niet? Gedrag dat we afdoen als “weerstand” is vaak gebaseerd op een enorme betrokkenheid. Het is niet alleen jouw bedrijf of jouw afdeling, maar het is ook van hun. Als je iets wil veranderen dan verander je iets in hun organisatie, in hun leven. Als ze dan niet reageren dan moet je jezelf ernstig zorgen maken. Men is kennelijk helemaal niet betrokken. Misschien zijn ze al elders aan het solliciteren, misschien lopen de beste mensen wel naar de concurrent omdat ze het gevoel hebben dat het daar beter is. Weerstand bestaat niet, zoals afgesproken. Wat je kunt zien is betrokkenheid. Wees er dus blij mee.

Zorgen/angst

Als weerstand niet bestaat dan zie je misschien dat mensen zich zorgen maken of angstig zijn. Komt het wel goed? Wat betekent het voor mijn toekomst? Is dit wel de goede keus voor de organisatie? Blijf ik mijn plek houden? Medewerkers raken verward, er heerst onzekerheid, maar dat zal men niet zo snel benoemen. Heb je ooit een medewerker horen zeggen dat hij bang is? Ze komen vooral met allerlei tegenargumenten waarom de op handen staande reorganisatie niet goed zal uitpakken. De valkuil is dat je ze probeert te overtuigen, dat je heel hard aan het werk gaat om de weerstand eruit te “slaan”.

Luister naar waar de angst zit, waar zorgen over ontstaan. Dat vraagt een heel andere vorm van communiceren met elkaar. Zorgen zijn interessant, want misschien zijn er dingen waar jij nog niet aan hebt gedacht. Misschien zijn sommige zorgen terecht, maar dan moet je er eerst naar zien te luisteren. Dat vraagt dus iets anders van jou. Wees blij met zorgen, dat zijn de kritische meedenkers.

Stoppen met weerstand

Weerstand bestaat niet, het is een concept in je hoofd waarmee je een goede dialoog uit de weg gaat. Mijn advies is dan ook, laten we stoppen met praten over weerstand en vooral in gesprek blijven. Niet om te polderen of beslissingen uit te stellen, maar om te zorgen dat je met de juiste mensen in de bus de beste resultaten kunt behalen. Om er voor te zorgen dat er beweging in de tent komt die ontstaat doordat iedereen betrokken is en eigenaarschap toont om iedere dag een stapje verder te komen en te bouwen aan een prachtig bedrijf.