Wat is Eigenaarschap?
De vraag Wat is Eigenaarschap wordt veel gesteld. Veel mensen verwarren het met het nemen van Verantwoordelijkheid. In het boek Wie zorgt dat het goed komt? over het vergroten van Eigenaarschap in teams en organisaties wordt uitgelegd wat eigenaarschap is en ook hoe je kunt aanwakkeren of stimuleren. In dit artikel gaan we vooral in op de het eerste gedeelte: Wat is eigenaarschap.
Compacte Eigenaarschapstraining
Wat voedt Eigenaarschap?
Zie je het kind voor je dat druk bezig is met een tekening, daar helemaal in opgaat en als het klaar is trots naar zijn moeder loopt om de tekening te laten zien? ‘Kijk eens, mama!’
‘Wat heb je dat mooi gemaakt, lieverd,’ is dan hopelijk de reactie. De moeder kijkt trots naar haar kindje en wordt er blij van. Het kind merkt dat en ervaart niet alleen een gevoel van trots omdat de tekening zo mooi is geworden, maar ook omdat mama er blij op reageert.
Ik vertel dit om duidelijk te maken dat trots deels wordt gevoed door datgene wat je zelf presteert, maar ook door de betekenis die je werk heeft voor anderen.
Wat is eigenaarschap; mooi om te doen én betekenisvol
Eigenaarschap wordt deels gevoed doordat we met mooie dingen bezig zijn die we zelf belangrijk vinden. Voor een ander deel wordt het gevoed doordat we zien dat we iets betekenen voor anderen. Een schilderij is heerlijk om te maken, maar hoe leuk is het als een klant daar tweeduizend euro voor betaalt omdat hij het zo prachtig vindt en het graag boven zijn piano wil hangen? Dan heb je dubbel werkplezier: één keer tijdens het maken en één keer omdat je er iemand blij mee hebt gemaakt.
Eigenaarschap is een verschil maken
Met het werk dat je doet, kun je een verschil maken voor jezelf en voor je omgeving. Je ontfermt je er als het ware over. Jij zorgt dat het goed komt – zoals de vogel zich ontfermt over zijn jongen, zoals de bevers zich ontfermen over de dam. Ze zorgen ervoor dat het voor elkaar komt.
Bestel hét boek over Eigenaarschap
Tegenhanger van onverschilligheid
De tegenhanger van ontfermen is misschien wel onverschilligheid. Onverschilligheid duidt op een gebrek aan eigenaarschap. Onverschillige mensen zijn mensen die dingen doen zonder passie, zonder betrokkenheid, zonder enig gevoel dat het belangrijk is.
Mensen die Eigenaarschap tonen maken een verschil
Ik vind het fijn om uit eten te gaan, niet alleen omdat ik van lekker eten houd. Soms heb je het geluk dat je in een restaurant eet waar de bediening duidelijk eigenaarschap toont en je een fantastische avond wil bezorgen. Het bedienend personeel ontfermt zich over de gasten en doet er alles aan om er een mooie avond van te maken.
Zelfscan Eigenaarschap
Datzelfde eten smaakt een stuk minder als je merkt dat het personeel onverschillig is. Dat het niet uitmaakt of jij een vervelende avond hebt of niet. Als je maar betaalt. Mensen die in hun werk eigenaarschap tonen, zijn prachtige mensen en geven de klant, hun collega’s of wie dan ook het gevoel dat ze ertoe doen. Ze maken een klein of groot verschil in iemands leven.
Verantwoordelijk voelen en verantwoordelijkheid nemen
Eigenaarschap zie je dus als mensen zich ergens over ontfermen. Maar je ziet het ook als ze de volle verantwoordelijkheid nemen voor hun acties. In dit verband is het belangrijk om het verschil te zien tussen zich verantwoordelijk voelen en de verantwoordelijkheid nemen. Je kunt je natuurlijk verantwoordelijk voelen voor van alles en nog wat. Maar zolang je er geen acties aan verbindt, is het geen echte verantwoordelijkheid.
Dat hoeft ook niet, want we voelen ons soms ten onrechte verantwoordelijk voor zaken waar we zelf geen invloed op kunnen uitoefenen. Zo voelen we ons soms verantwoordelijk voor het geluk van een ander terwijl we daar feitelijk niet zo heel veel over te zeggen hebben.
Leidinggeven aan Eigenaarschap
Voelen en nemen
Als we teruggaan naar de definitie van Eigenaarschap, dan betekent Eigenaarschap namelijk dat je je verantwoordelijk voelt én dat je je verantwoordelijkheid neemt. Je legt dan ook rekenschap af. Het is van jou, jij staat ervoor. Als het goed gaat, mag je trots zijn en als het misgaat, neem je je verlies en ga je nieuwe acties inzetten om eventuele fouten te herstellen of om ervan te leren.
Wat is eigenaarschap? Keuzes maken
Mensen die verantwoordelijkheid durven te nemen, kunnen makkelijker beslissingen nemen. Ze accepteren (onbewust) dat iedere keuze bepaalde consequenties heeft. Door deze mogelijke consequenties direct mee te nemen in het besluit, zullen ze als het misgaat achteraf niet snel vervallen in slachtoffergedrag. Hiermee komen we tot een soort definitie van eigenaarschap:
“Eigenaarschap is jezelf ergens over ontfermen en daarbij de volle verantwoordelijkheid nemen”
Stel, iemand ontfermt zich ergens over en het blijkt uiteindelijk niet goed uit te pakken. Let dan eens op zijn reactie. Als de persoon na de geuite kritiek gaat klagen of zeuren en naar de boze buitenwereld gaat wijzen, dan was er geen echt eigenaarschap. Ook al voelde hij zich misschien wel verantwoordelijkheid.
Misschien deed de persoon wel alsof hij verantwoordelijk was omdat hem dat misschien een gevoel van belangrijkheid gaf (het ego wil ook wat). Maar uiteindelijk liep hij weg voor de consequenties. Iemand die echt eigenaarschap voelt, gaat niet klagen, maar onderneemt acties die verbonden zijn aan het mislukken van de missie. Hij gaat zijn stinkende best doen om er alsnog voor te zorgen dat het goed komt of om de opgelopen schade zoveel mogelijk te herstellen.
Deze tekst is afkomstig uit het boek Wie zorgt dat het goed komt? over het vergroten van van Eigenaarschap in teams en organisaties.
