HONEST Leiderschap: het hier en nu
Uit het boek: Van Vakmanschap naar Leiderschap
Na dit hoofdstuk weet je hoe je kunt voorkomen dat er energie wegstroomt als de dingen anders lopen dan jij wilt. Je leert te handelen op basis van de feiten, je leert de realiteit onder ogen te zien. Je leert drie soorten shit te herkennen en weet hoe je hier zonder energielek effectief me om kunt gaan.
Leidinggeven voor starters
In 2015 publiceerde Pieter van der Haak de eerste druk van de bestseller Van Vakmanschap naar Leiderschap. Dit boek bereikte zeer snel de managementboek top 10 en wordt nog altijd veel gelezen en verkocht. Vooral vakmensen die vanuit de inhoud in een leidinggevende positie terecht zijn gekomen hebben veel baat bij dit boek. Ze houden van hun vak, maar moeten dit weten te combineren met het leidinggeven. In het boek spreekt Pieter over de zogenaamde HONEST principes. In dit artikel een stukje uit het boek. Deze keer gaat het over de letter H van Hier en Nu.
Wat is jouw werk eigenlijk?
Niemand heeft zekerheid over hoe de toekomst eruit zal zien. Jij geeft leiding aan een team en je wilt, daar ga ik gemakshalve maar even vanuit, resultaten boeken. Je wilt mooie producten of diensten leveren. Je wilt successen boeken met je mensen. Je wilt met je vak bezig zijn en je wilt niet te veel afgeleid worden door allerlei gezeur. Medewerkers die niet goed presteren bijvoorbeeld, door ziekteverzuim, conflicten, niet uitgesproken feedback, moeizaam verlopend overleg, machtsspelletjes, gezeur uit de top van de organisatie, muiterij op de werkvloer, of wat dan ook. Je wilt gewoon lekker werken, toch? Je wilt je handen uit de mouwen steken, maar de realiteit is dat je voortdurend van je eigenlijke werk wordt afgehouden: je komt niet toe aan je werk.
Maar beste leidinggevende, wat is jouw werk eigenlijk? Wat zijn de feiten? Jij geeft leiding en een deel van jouw werk is dan ook gewoon omgaan met gezeur. Het onder ogen zien van de feiten en ze niet uit de weg gaan.
Dealen met de realiteit
Dit hoofdstuk gaat over Hier en Nu, oftewel Dealen met de realiteit. En geloof me maar, heel veel energie wordt verprutst doordat mensen zoals jij de realiteit uit de weg gaan. Maar die realiteit is een zekerheid. In het leven zijn twee zekerheden. De eerste zekerheid is dat je op een dag zult sterven. De tweede is het hier en nu. In tegenstelling tot hier en nu zijn daar en straks onzeker; je weet het nooit precies. Iedereen die wel eens een ongeluk of juist iets heel moois heeft meegemaakt, weet dat. Je dacht dat je dag eruit zou zien als alle andere dagen, maar plotseling stond je langs de kant. In een split second kan je leven er ineens heel anders uitzien. Je kunt je druk maken over hoe je leven er straks zal uitzien, maar alleen in het hier en nu kun je daadwerkelijk handelen.
Het is dus de kunst om in het hier en nu zo effectief mogelijk te zijn. En dat betekent dat je alles moet opruimen wat een barrière vormt om de werkelijkheid in essentie onder ogen te zien. Ik schrijf “moet” opruimen, maar dat is natuurlijk aan jou. En misschien komt het nog wat vaag over: wat staat er dan in de weg als “barrière”?
Dromen, wensen en gelijktijdig handelen in het hier en nu
Wat drijft de bergbeklimmer? Juist, het gevoel om de top te willen beklimmen. In gedachten ziet hij zichzelf de laatste meters klimmen en hij ziet zichzelf oprichten. Hij heeft de top bereikt. Daar staat hij. Hij heeft de berg en misschien ook wel zichzelf overwonnen. Hij is uitdagingen aangegaan, is langs of over zijn eigen grenzen gegaan en kan zeggen ‘Ik heb het gedaan.’
Maar op dit moment bevindt de klimmer zich met zijn teamleden in het basiskamp. Dromen is mooi en hij zou het liefst vanavond die top al willen bereiken, maar feit is dat er op dit moment slecht weer overtrekt en dat het verstandig is om nog minimaal één dag te wachten alvorens de eerste etappe van de lange reis aan te gaan.
Je ziet de metafoor: het begint met een droom. Met iets wat je wilt bereiken, iets wat jij heel belangrijk vindt. Het zal waarschijnlijk geen berg zijn, maar misschien wel een innovatie, of een mooi resultaat van je afdeling, een efficiëntieslag, een nieuwe manier van werken, een beter functionerend team, meer synergie uit de samenwerking, een nieuwe productlijn, nieuwe klanten, betere dienstverlening. Wat het dan ook is. Het begint met een droom, maar vervolgens kun je niet blijven dromen. Net als de bergbeklimmer moet je de feiten onder ogen zien en daarnaar handelen.
Ontwikkel je Mindset en Skills
Een zinloos gevecht tegen de realiteit
De klimmer heeft een probleem met zichzelf als hij niet wil dat het slecht weer is. Als hij denkt ‘Het mag niet regenen!’ Als het slechte weer hem boos maakt en negatieve emoties veroorzaakt, dan raakt hij energie kwijt. Hij vecht in zijn hoofd tegen de realiteit. Dat heeft geen zin. Als je denkt ‘Het mag niet regenen’ en het regent wel, wat bereik je dan? Bovendien, waarom mag het niet regenen? Van wie niet? Wie gaat daar eigenlijk over? Juist, het is een gedachte die alleen maar energie kost en niets oplevert.
Mijn aanname is dat als jij leidinggeeft, de meeste energie lekt door het vechten tegen de werkelijkheid. Je wilt graag dat iets zus of zo is, maar de werkelijkheid is anders. Jouw medewerker zou preciezer moeten zijn, maar hij maakt steeds fouten. Jouw baas zou meer complimenten moeten geven, maar dat doet hij nooit. De economie zou zich moeten herstellen, maar dat gebeurt niet. De minister zou geld beschikbaar moeten stellen voor jouw mooie plannen, maar dat doet hij niet. Het computersysteem zou sneller moeten werken, maar dat doet het niet.
Leidinggeven voor starters
Misschien is het morgen anders, maar als het vandaag een fact of life is, dan zit er niets anders op dan te stoppen met zeuren. Aanschouw de realiteit, beste lezer, en handel daarnaar.
Verder lezen?
Bestel het boek Van Vakmanschap naar Leiderschap in onze webshop.
Lees ook over de andere HONEST principes:
